۱_ الف) هر شکل با یک تبدیل، به شکل بعدی تبدیل شده است. روی هر پیکانه نوع تبدیل انجام شده (انتقال، تقارن یا دوران) را بنویسید.
ب) آیا شکل H با شکل A مساوی است؟ چرا؟
**الف) نوع تبدیلها:**
برای رفتن از هر شکل به شکل بعد، تبدیلهای زیر انجام شده است:
- **A → B:** **تقارن محوری** (نسبت به یک خط عمودی)
- **B → C:** **انتقال** (به سمت پایین)
- **C → D:** **تقارن محوری** (نسبت به یک خط عمودی)
- **D → E:** **دوران** ($۱۸۰$ درجه)
- **E → F:** **تقارن محوری** (نسبت به یک خط افقی)
- **F → G:** **انتقال** (به سمت پایین و راست)
- **G → H:** **تقارن محوری** (نسبت به یک خط عمودی)
**ب) آیا شکل H با شکل A مساوی است؟ چرا؟**
**بله**، شکل H با شکل A مساوی (همنهشت) است.
**چرا؟** 💡
زیرا تبدیلهای هندسی مانند **انتقال، تقارن و دوران**، اندازه و شکل اصلی را تغییر نمیدهند. آنها فقط موقعیت و جهت شکل را در صفحه عوض میکنند. از آنجایی که شکل H از اعمال دنبالهای از این تبدیلها روی شکل A به دست آمده، پس اندازه و شکل آن با A کاملاً یکسان باقی مانده است.
۲_ اگر نتوانیم شکلی را با یک یا چند تبدیل (انتقال، تقارن یا دوران) در صفحه بر شکل دیگر منطبق کنیم، میگوییم این دو شکل باهم همنهشت (مساوی)اند. دو شکل مقابل با هم همنهشتاند. یک ضلع و یک زاویهٔ از شکل A مشخص شده است. ضلع و زاویهٔ مساوی (متناظر) با آنها در شکل B را با علامتگذاری مشخص کنید.
در دو شکل همنهشت، اجزایی که هنگام انطباق روی هم قرار میگیرند، **اجزای متناظر** نامیده میشوند. اجزای متناظر (ضلعها و زاویهها) با هم برابر هستند.
با بررسی دو شکل A و B، اجزای متناظر به صورت زیر مشخص میشوند:
- **ضلع متناظر:** ضلعی که در شکل A با یک خط مشخص شده، ضلع بالایی و شیبدار آن است. جزء متناظر آن در شکل B نیز **ضلع بالایی و شیبدار** آن میباشد.
- **زاویه متناظر:** زاویهای که در شکل A با یک کمان مشخص شده، زاویه باز (بزرگتر از $۹۰^\circ$) آن است. جزء متناظر آن در شکل B نیز **زاویه باز** آن میباشد.
۳_ دو شکل مقابل، همنهشتاند. این عبارت را در ریاضی به صورت $ABCDE \cong HGFKJ$ نمایش میدهیم. در دو شکل همنهشت، اجزای متناظر دو به دو با هم برابرند. به چگونگی نمایش برابری ضلعها و زاویهها در دو شکل بالا توجه کنید.
این بخش، دو مفهوم کلیدی در همنهشتی را توضیح میدهد:
۱. **نوشتار ریاضی همنهشتی:**
عبارت $ABCDE \cong HGFKJ$ به این معناست که پنجضلعی ABCDE با پنجضلعی HGFKJ همنهشت است. **ترتیب نوشتن رأسها بسیار مهم است**، زیرا نشاندهنده رأسهای متناظر است:
- رأس A متناظر H است. ($\hat{A}=\hat{H}$)
- رأس B متناظر G است. ($\hat{B}=\hat{G}$)
- رأس C متناظر F است. ($\hat{C}=\hat{F}$) و به همین ترتیب...
۲. **علامتگذاری اجزای متناظر:**
برای نمایش تصویری اجزای مساوی، از علامتهای یکسان استفاده میشود:
- **برای ضلعها:** از خطهای کوچک (tick marks) استفاده میشود. مثلاً ضلع AE و HJ هر دو با دو خط مشخص شدهاند، یعنی $\overline{AE} = \overline{HJ}$.
- **برای زاویهها:** از کمانهای یکسان استفاده میشود. مثلاً زاویه B و G هر دو با یک کمان و یک خط مشخص شدهاند، یعنی $\hat{B} = \hat{G}$.